4 redenen waarom Bill Gates miljoenen investeert in het menselijk microbioom

Probiotica zou mogelijk de grootste oplossing van het wereldwijde probleem van ondervoeding kunnen zijn, zegt Microsoft oprichter Bill Gates. De voorlopige resultaten van wat ons microbioom allemaal kan, zijn dan ook fantastisch en het onderzoek zit nog maar in zijn kinderschoenen.

Auteur

Thomas D’havé, KPNI-therapeut
Linkedin

Topics

Congres

Onze darmflora, ons microbioom, speelt een hoofdrol in ons lichaam. Het beïnvloedt verschillende processen, en bepaalt voor een belangrijk deel of we gezond blijven of ziek worden. Een ontregeld microbioom kan dan leiden tot een scala aan fysieke klachten osteoporose en obesitas, maar ook een aantasting van ons mentale en energieke welzijn. Een vooral in het Westen relevante aangelegenheid zou je dan denken? Niet als het aan Bill Gates ligt.

De oprichter van Microsoft investeert namelijk via zijn Bill & Melinda Gates Foundation miljoenen in researchcentra die onderzoek voeren naar het microbioom en probiotica. Dat laatste zijn levende micro-organismen (‘goede bacteriën’) die een positief effect hebben op onze gezondheid, en die je terugvindt in voeding en voedingssupplementen.

Nu, waarom hecht iemand als Bill Gates zoveel belang aan het microbioom? We zetten het even op een rijtje. 

1. Probiotica kan het wereldwijde probleem van ondervoeding helpen oplossen. 

Jaarlijks sterven meer dan 2 miljoen Afrikaanse kinderen onder de 5 jaar. Dit was een aanzet voor Bill Gates om een essay over de verwoestende impact van ondervoeding te publiceren. In dat essay noemt hij ondervoeding de grootste onrechtvaardigheid ter wereld op vlak van gezondheid, daar ze verantwoordelijk is voor de helft van alle kindersterfte in Afrika, en dat probiotica dat probleem de komende 2 decennia wereldwijd kan helpen oplossen. (1)

Bill Gates wordt in die bewering versterkt door 2 studies, uitgevoerd onder leiding van bioloog Jeff Gordon, verschenen in het tijdschrift Science. Ze onderbouwen dat microbiële interventies, in combinatie met de juiste voeding, ondervoeding, groeiachterstand en kindersterfte een halt kunnen toeroepen. (5,6,7)

2. Ons microbioom is een cruciaal onderdeel en niet zomaar een bijproduct van onze gezondheid. 

“We vertrouwen allemaal op ons microbioom om goed te functioneren. We hebben immers meer microbiële cellen in ons lichaam dan menselijke cellen” zegt Gates in zijn essay. 

(PS: daarom heet ons congres op 5 maart dan ookWe are a microbial Puppet)

“Deze bacteriën beschermen ons tegen infectie en zijn essentieel voor onze spijsvertering. Zo kunnen bepaalde plantenvezels niet afgebroken worden zonder de hulp van bacteriën in de darmen.” gaat hij verder.

In zijn betoog verwijst Gates naar eerder werk van Jeff Gordon van de Washington University – the father of the microbiome (3) - die in 2013 een opmerkelijke studie publiceerde over de microbiomen van tweelingen: soms ontwikkelt de ene baby een ernstige vorm van ondervoeding, terwijl de ander gezond bleef ondanks dezelfde genetica en voedsel. 

Onderzoekers concludeerden dat beide baby’s van een tweeling een totaal verschillend microbioom kunnen hebben. Toen vervolgens de microbiomen van de ondervoede tweelingen in muizen werden getransplanteerd, kregen ook de dieren moeite met opname van voedingsstoffen. 

Voor het eerst werd aangetoond dat het microbioom geen bijproduct is van onze gezondheid maar wel een cruciaal onderdeel.

Revolutionair, maar toch nog maar een premature ontdekking die verre van een oplossing is voor het oplossen van de wereldwijde menselijke ondervoeding. Maar de eerste stappen werden gezet.

3. Een verstoord microbiome heeft niet alleen een link met obesitas, maar ook duidelijk met ondervoeding. 

Ongeveer tien jaar geleden werden bepaalde darmmicroben reeds gekoppeld aan obesitas (8),maar wetenschappers vroegen zich ondertussen ook af of het microbioom ook een rol zou kunnen spelen in precies het tegenovergestelde van obesitas, namelijk ondervoeding.

Ja, zo blijkt.

In normale omstandigheden ‘rijpt’ het microbioom van een baby verder uit tot het microbioom van een peuter. Bij ondervoede kinderen is dit niet zo - het microbioom blijft ‘onvolgroeid’.

In onderzoek werd dan aangetoond dat wanneer dit onvolgroeide microbioom werd ingebracht bij muizen, de dieren zwakkere botten, spieren en een verstoorde stofwisseling vertoonden, wanneer men dit vergeleek met een transplantatie van gezonde zuigelingen.

Uitgehongerde kinderen herstellen bovendien vaak niet, zelfs niet als ze genoeg eten krijgen. Hun hersenen ontwikkelen zich niet goed en ze blijven vatbaar voor ziekten, zelfs vele jaren later. Het bijsturen, bevorderen of onderdrukken van bepaalde bacteriële stammen zou de sleutel worden om te herstellen van ondervoeding. 

4. De nood is hoog, maar er is nog een pak onderzoek nodig. 

Zijn we klaar om hiermee volop aan de slag te gaan? Nee.

Volgens Gates staat het wetenschappelijk onderzoek over het microbioom nog in zijn kinderschoenen, maar zal de exploderende kennis de komende 10 tot 20 jaar resulteren in steeds efficiëntere toepassingen op het gebied van probiotica. Op dit moment staan de onderzoekers nog voor een aantal uitdagingen om de efficiëntie verder te verhogen alvorens de provocerende uitspraken van Gates daadwerkelijk te realiseren:

  • Onderzoekers moeten nog verder identificeren welke specifieke stammen best worden ingezet om specifieke pathogenen te bestrijden.
  • De optimale bacteriële signatuur voor groei moet nog gevonden worden, alsook welke voedingsmiddelen bijdragen om de inhaalgroei te stimuleren bij ondervoeding. Melk en rijstmeel – de actuele standaardonderdelen van voedselhulp – ondersteunen dit proces alvast niet...
  • Bacteriën hebben de tendens om in communities te functioneren en wanneer nieuwe stammen worden geïntroduceerd, worden deze door de bestaande niet altijd even gemakkelijk geaccepteerd. Het resultaat is dat een groot deel van de ingebrachte probiotica uitgepoept wordt voordat ze de kans hebben gehad om daadwerkelijk iets te veranderen.

Eens dit gebeurd, zou het volgens Gates wél relatief snel kunnen gaan, omdat probiotica op zich relatief goedkoop en gemakkelijk te transporteren zijn naar de ontwikkelingslanden.

De belangrijke rol van zorgverleners

Gates beseft natuurlijk dat, zelfs als de efficiëntie verder toeneemt, er andere factoren belangrijk zijn die een rol spelen, zoals voedselschaarste, onevenwicht in micronutriënten en infecties.

Maar het microbioom was de factor die we tot op heden nog niet goed begrepen hadden. 

Gates voorspelt dat de verdere innovatie op dit domein een veelbelovende sleutel zal zijn die zal leiden tot nieuwe strategieën voor het verbeteren van de mondiale volksgezondheid en het menselijk potentieel. 

Als dan ook de zorgverleners de beste strategieën en het beste voedsel kennen om de ontwikkeling van de darmflora te ondersteunen, kan verstoorde microbiële rijping en ondervoeding worden voorkomen. 

Microbioomkennis toepassen in onze dagelijkse praktijk.

Ook in onze dagelijkse praktijk zien we het belang van het microbioom in de ontwikkeling van diverse ziektebeelden. En dat proces begint al tijdens de zwangerschap en de al dan niet aanwezigheid van borstvoeding. Maar dat wist u al. 

We couldn't agree more met Bill Gates, en daarom organiseren we op 5 maart het microbioomcongres: "We are a Microbial Puppet".

Wil je meer kennis over de wetenschappelijke relevantie van de huidige gezondheidsadviezen en hun invloed op het microbioom? (zijn bijvoorbeeld volkorenbrood en peulvruchten echt zo gezond als ze ons doen geloven?),dan raden we je aan absoluut aanwezig te zijn! Meer info vind je hier

Deel dit artikel

Bronnen en wetenschappelijke referenties in dit artikel

Photo by Avel Chuklanov on Unsplash

(1) https://qz.com/1723456/bill-gates-thinks-the-microbiome-will-help-solve-malnutrition/

(2) https://www.independent.co.uk/news/world/africa/hunger-child-deaths-africa-stunted-malnourished-a8945266.html

(3) Gordon father https://source.wustl.edu/2017/03/the-father-of-the-microbiome/

(4) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3667500/

(5)https://www.youtube.com/watch?v=R6N6wPqRzHU

(6) https://science.sciencemag.org/content/365/6449/eaau4735

(7) https://science.sciencemag.org/content/365/6449/eaau4732

(8) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30367045

(9)https://www.sciencemag.org/news/2019/07/starving-children-often-don-t-recover-even-when-fed-enough-restoring-their-gut-bacteria